De Route

Algemeen

Zowel de wandel- als de fietsroute zijn onderverdeeld in vijf dagetappes en voert lopers en fietsers door een  landschappelijk mooi gebied. Gekozen is om, voor zowel fietsers als lopers, zo veel als mogelijk de gebaande wegen te verlaten en de rust en ruimte te zoeken. Soms zijn het voor de lopers sluip-door-kruip-door paadjes. Wanneer het seizoen nat is zul je daar als loper met je schoeisel rekening mee moeten houden.

Voor wie is de fietsroute bijzonder geschikt?

• Voor fietsers die van natuur en rust houden. Daarvoor moet je wel van de gebaande wegen.
• Voor fietsers die ‘het onderweg zijn’ belangrijker vinden dan zo snel mogelijk op de eindbestemming aankomen.
• Voor fietsers die het niet erg vinden af en toe over zand en grindwegen te fietsen.
• Voor fietsers die niet opzien tegen af en toe een klimmetje.

Wil je optimaal van deze mooie tocht genieten, dan heb je naast een redelijke conditie wel een fiets met minstens vijf versnellingen nodig en is het een pré wanneer je over bredere banden (>40 mm) beschikt.

De fietsroute heeft een lengte van 350 kilometer en is onderverdeeld in vijf dagtour-etappes. Dit komt neer op een gemiddelde van 70 kilometer per dag. Maar iedere deelnemer kan er natuurlijk net zo lang over doen als hij/zij wil. Waarom niet kiezen voor een 10-daagse met een gemiddelde dagafstand van 35 kilometer? Je hebt dan alle ruimte om te genieten van de natuur en bezienswaardigheden.

GPX Bestand: onderweg WPF-Trail

De routes zijn alleen als GPX bestand beschikbaar. Dit betekent dat deelnemers de routes alleen met een (voor outdoor geschikt) navigatie toestel (bijv. Garmin) kunnen volgen, dan wel met een outdoor navigatie app op de smartphone, zoals bijv. GURU of OsmAnd, of Mapout. (Zelf zijn we niet zo gecharmeerd van Komoot. In de software van Komoot zitten nogal wat bugs wanneer je de WPF-route volgt.)

Nadrukkelijk wordt gevraagd om de GPX bestanden niet te delen, zodat deze exclusief blijven voor geregistreerde WPF-Trail deelnemers. Er is veel tijd en energie gestoken in de ontwikkeling van de routes en we zouden het erg waarderen wanneer de routes die via deze website zijn aangeschaft niet worden gedeeld. Als organisatie houden wij dan zicht op het aantal deelnemers van de tocht. Wanneer je de route toch wilt delen, kunnen we dat uiteraard niet tegenhouden. We hebben de kosten voor aanschaf (10.- euro) laag gehouden zodat deze ons inziens geen belemmering hoeven te zijn voor fietsers en lopers om zelf de route aan te schaffen via onze website. Per slot krijg je voor het bedrag, naast het GPX bestand, nog een Activité-pour-Liberté  batch, een WPF-Trail paspoort en twee WPF-kaarsen om bij te zetten in bij de WPF monumenten in Oosterbeek en Nijmegen. We vertrouwen op je medewerking en stellen je solidariteit op prijs. N.B: vergeet niet je smartphone app op ‘niet delen’ te zetten.

Afstanden

De wandelroute telt 123 kilometer en de fietsroute 350 kilometer.

De wandelroute in kort bestek

De wandelroute is 121 kilometer lang en bestaat uit 5 etappes van gemiddeld 25 km. Het startpunt is de Wereld Vredes Vlam (World Peace Flame) bij de Remigiuskerk in Hengelo Gld, gemeente Bronckhorst.

De eerste etappe voert door het (oude) stroomgebied van de IJssel. Via de IJsseldijk voert de tocht naar Dieren; het eindpunt van etappe I. De volgende dag verlaten de wandelaars het rivierdal en voert de tocht naar het hooggelegen park de Hoge Veluwe met haar bossen, heidevelden en zandverstuivingen met als eindbestemming Beekbergen. Je blijft de twee volgende etappes op de Veluwe. Aan het eind van de derde etappe komen de lopers aan Otterlo om vervolgens de volgende dag koers te zetten naar de WPF Oosterbeek; het eerste doel van de WPF-Trail.

In de laatste wandeldag gaat het na Oosterbeek naar beneden. De Hoge Veluwe wordt verlaten, de Neder Rijn wordt overgestoken en het landschap wordt ingeruild voor het lager gelegen gebied tussen Neder Rijn en Waal met als einddoel de WPF-Nijmegen met de Gedachteniskerk van Titus Brandsma.

De fietsroute in kort bestek

De fietsroute is 350 kilometer lang en bestaat uit 5 dagdelen. Dat wil niet zeggen dat je voor deze tocht maar 5 dagen de tijd hebt; iedere deelnemer kan de tocht naar eigen believen indelen. De fietsroute kent een aantal bijzondere bezienswaardigheden die het bezoeken zeker waard zijn. Wanneer je daar tijd voor vrij wilt maken, dan lukt het zeker niet om het traject in 5 dagen af te leggen. Je zult je dagtouren dan moeten inkorten en extra tijd moeten plannen voor je tocht.

De eerste dagtour toont het mooiste wat de Achterhoek te bieden heeft. De start is bij de World Peace Flame naast de Remigiuskerk in Hengelo Gld en voert de fietser door de prachtige gemeente Bronckhorst met haar bossen en vele mooie kastelen.

Via de dijk langs de oude IJssel gaat het naar Doesburg. Hier wordt de Oude IJssel ingeruild voor de ‘grote IJssel’ en gaat het over de dijk en een oversteek met een pontje naar Brummen; eindbestemming van etappe I.

Bij de start van de tweede etappe wordt de IJssel weer opgezocht en gaat het via de dijk naar de mooie Hanzesteden Zutphen en Deventer. Na Deventer wordt afscheid genomen van de IJssel en worden hogere zandgronden gezocht met als eindbestemming Beekbergen.

Etappe drie voert van Beekbergen met een grote boog over die prachtige Veluwe naar Otterlo. De mooiste Veluwse dorpjes passeer je, zoals Elspeet en Garderen. Bijzonder is de ontmoeting met het majestueuze gebouw van Radio Kootwijk.

Na Otterlo voert de tocht naar Oosterbeek; het eerste doel van deze WPF-Trail. We blijven op de Veluwe en fietsen via het middelste puntje van Nederland naar de uitlopers van de Utrechtse Heuvelrug. Na de Amerongse berg gaat het naar het lager gelegen stroomgebied van de Neder Rijn. Je fietst over de dijk, steekt een aantal keren de Rijn over om uiteindelijk in Oosterbeek aan te komen waar de eerste kaars bij het WPF monument wordt bijgezet.

De laatste dag is een dag van dijken, maar ook van heuvels en bos. Vanuit Oosterbeek peddel je naar de Posbank om vervolgens weer af te dalen naar de IJsselvallei. Via de dijken van IJssel, Rijn en Waal (een echte dijkenroute), kom je aan bij het einddoel; de WPF-Nijmegen met de Gedachteniskerk van Titus Brandsma.

De routes uitgebreid beschreven

De wandelroute

Etappe 1

Het startpunt van de WPF Trail is de Wereld Vredes Vlam (World Peace Flame) bij de Remigius kerk in Hengelo Gld, gemeente Bronckhorst. De eerste etappe voert door het stroomgebied van de IJssel naar Dieren. Je verlaat Hengelo in westelijke richting. Na twee kilometer passeer je huize Kervel dat in WOII een schuilplaats was voor veel onderduikers, waaronder joden, studenten en Kultuurkamer-weigeraars.

Verderlopend bereik je na een kilometer of vier het dorpje Baak met Huize Baak dat in de jaren vijftig dienst deed als rooms-katholiek klooster. In natte tijden realiseer je je dat je in een laagte zit, n.l. het stroomgebied van de IJssel. Modder en drek is je deel. Dat wordt na Baak niet veel beter wanneer je door de Bakerwaard loopt (of waad), daar waar eens de IJssel stroomde, op weg naar het kleinste stadje van Nederland, want stadsrechten in 1482: Bronkhorst. Het stadje is ontstaan als boerennederzetting bij het voormalige kasteel Bronkhorst, het stamslot van de Heren van Bronckhorst die in de middeleeuwen vooraanstaande edellieden waren. De gemeente Bronckhorst is een ‘kastelengemeente’. Van het kasteel in het stadje Bronkhorst is helaas alleen de heuvel bewaard en zijn enkele kleine restanten te zien. Door een brand in 1633 zijn alle middeleeuwse huizen verwoest; Bronkhorst heeft daarentegen enkele goed gerestaureerde stadsboerderijen. De Hervormde kerk is na de brand hersteld. Een deel van Bronkhorst is aangewezen als rijksbeschermd gezicht. De plaats telt 38 rijksmonumenten waaronder een joodse begraafplaats.

Via een trap bereik je de heuvel waar vroeger het kasteel stond en waar je op landmarks alle bijzonderheden over het kasteel kunt lezen. Na de afdaling kom je op de IJsseldijk. Op de IJsseldijk is het voormalige gemaal omgetoverd tot kunstgemaal; een kunstgemaal voor moderne kunst en design, gerund door vrijwilligers.

Na Bronkhorst kom je via een bocht op de IJsseldijk. De dijk volg je in zuidwestelijke richting, richting Olburgen-Doesburg. Geniet van het uitzicht, de weidevogels en de passerende schepen op hun weg naar Arnhem of naar Kampen, IJsselmeer, Waddenzee, wijde wereld……….

Let onderweg over de dijk ook op de borden die historische plekken beschrijven, zoals de Grote schans of Brummense schans. Een schans gelegen langs de westelijke oever van de IJssel bij Brummen. De schans was onderdeel van een Staatse linie met schansen en forten die langs de gehele linkeroever van de IJssel lagen.

Na een kilometer of vier kun je ter hoogte van het plaatsje Rha de dijk verlaten om een bezoek te brengen aan Bronckhorster Brewing Company.

Eigenlijk moet je dit bier, met een ferme Achterhoekse afdronk, proeven. De brouwerij heeft al meerdere prijzen gewonnen en wordt internationaal hoog aangeschreven.

Vanaf Bronckhorst is het een kleine acht kilometer over de dijk en sta je in Olburgen voor de IJssel om je te laten overzetten naar het dorp Dieren. De route vervolgend, het spoor over, kom je voor een hek; het poortje van de Veluwezoom.

Wanneer je het hek door bent, bereik je na een klim de Carolinaberg met een hoogte van 49 meter. Vanaf de top van de Carolinaberg lopen dertien lanen in alle richtingen naar beneden. Van bovenaf laat dat een stervormig patroon zien. Je bent boven; 49 meter. Het stroomgebied van de IJssel heb je achter je gelaten.

Etappe II

De komende etappes ben je onderdeel van het grootste natuurreservaat van Nederland: de Veluwe. Bos en heide wisselen elkaar af en je hebt hier niet het idee dat je met 17,5 miljoen mensen op een kluitje woont.

De route van etappe II loopt van Dieren naar Beekbergen.

Het stroomgebied van de IJssel heb je achter je gelaten en je bevindt je nu op het hoger gelegen gebied dat hoort bij de Veluwe. Specifieker: de route volgt de buitenste oostelijke rand van de Nationaal Park Veluwezoom.

Het gebied Veluwezoom is uitgestrekt – het park zelf telt ruim 5.200 hectare en is onderdeel van de grotere Veluwe – en afwisselend. Je vindt er bossen, heide, zandverstuivingen.

Hoe dieper je het gebied in trekt, hoe rustiger het wordt. En hoe groter je kans om wild te spotten. Wilde zwijnen, maar ook majestueuze edelherten. In totaal lopen hier zo’n 250 exemplaren rond. Via de ecoducten trekken zij ook naar de andere gebieden van de Veluwe.

Op de heide leven insecten en reptielen, die voedsel zijn voor de vogels. In de ongerepte natuur van Veluwezoom ben je als wandelaar van de WPF Trail toeschouwer van dit fascinerende schouwspel.

De hekken die je onderweg veelvuldig tegen zult komen moeten de wilde zwijnen op afstand houden. Het zijn er momenteel veel en grote kans dat je oog in oog komt te staan met een zwijn. Let onderweg maar op waar de grond, met name onder eiken, is omgewoeld door deze beesten. Gèk dat ze zijn op eikels. Blijf zeker op afstand wanneer de zwijnen jongen hebben. Trouwens, ook roedels wolven lopen hier rond………..

Stukje geschiedenis

Toen na het laatste glaciaal, zo’n 12.000 jaar geleden, het klimaat warmer werd, raakte het gebied na verloop van tijd geheel bedekt met loofbos.

Na de vestiging van de eerste mensen in de omgeving werd in de loop der eeuwen het meeste bos gekapt of verdween door overmatige begrazing door schapen en runderen. Hierdoor ontstonden uitgestrekte heidevelden. Op sommige plaatsen verdween in de middeleeuwen zelfs alle begroeiing en ontstonden zandverstuivingen, zoals het Rozendaalse zand en het Rheder- en Worthrhederzand. Alleen enkele oude hakhoutbossen zoals de Imbosch en de Onzalige Bossen bleven altijd met bos begroeid.

Na de middeleeuwen werden op de vruchtbare gronden aan de zuidrand van het gebied diverse buitenplaatsen met parken en parkbossen gesticht, zoals Beekhuizen, Heuven en Rhederoord. In de 19e eeuw werd begonnen om de heidevelden en zandverstuivingen te beplanten met bos, waardoor uitgestrekte bossen van grove den ontstonden in het noordelijke deel van het park.

Door het park stromen op verschillende plaatsen ooit met de hand gegraven beken, de sprengen. Voorbeelden hiervan zijn de Beekhuizense beek, de Coldenhovense beek en de Loenense beek. Ze brachten, tot de komst van de stoommachine, watermolens in beweging. Een aantal in verval geraakte sprengen is in het nabije verleden hersteld.

In 1911 was het bosgebied Hagenau de eerste aankoop van Natuurmonumenten in het gebied, meer bossen, heidevelden in de omgeving volgden. In 1930 werd de streek uitgeroepen tot het eerste nationale park van Nederland.

Halverwege etappe II, na 12.5 kilometer,  kom je door het Veluwse plaatsje Loenen waar je een rustpauze in kunt lassen.

Een kleine 3 kilometer voor Loenen kun je ook voor een alternatieve route kiezen die westelijker loopt en je langs de schaapskooi leidt. Je mist dan wel de horecamogelijkheden van het dorp, maar met een beetje geluk ontmoet je de herder met zijn kudde. Bij de schaapskooi zijn picknickbanken waar je in alle rust je boterhammetje kunt nuttigen.

Zowel de ‘schaapskooiroute’ als de route die door het dorp Loenen loopt, passeert het Nationaal Ereveld Loenen.

Deze begraafplaats werd in 1949 geopend. Hier liggen 4000 oorlogsslachtoffers begraven. Op het ereveld liggen niet alleen militairen, maar ook veel verzetsstrijders, politieke gevangenen, Engelandvaarders en slachtoffers van gedwongen tewerkstelling (Arbeitseinsatz) in nazi-Duitsland. Sinds de jaren 1980 is het ereveld ook een rustplaats voor militairen die zijn omgekomen tijdens NAVO- en VN-missies. De Nederlandse overheid is bezig om soldaten die in ‘vreemde’ bodem een veldgraf hebben gekregen te herbegraven op het ereveld.

De achterzijde van de begraafplaats is normaliter afgesloten. Dit betekent voor individuele lopers dat zij, na een bezoek aan de begraafplaats, via de hoofdpoort  terug moeten lopen om de route weer op te pakken.

Na het bezoek aan het ereveld vervolg je de route, door bos en langs hei, en kom je uiteindelijk aan in het dorpje Beekbergen.

Etappe III

Etappe III is de tocht van Beekbergen naar Otterlo. Het landschap verschilt niet wezenlijk met die van de vorige etappe. Deze etappe voert via het Veluwse dorp Hoenderlo dwars door het Nationaal Park de Hoge Veluwe. De etappe telt een lengte van 23.5 kilometer. Met name het stuk door het Nationaal Park is pittig. Je waant je in de woestijn en het mulle zand doet een aanslag op je conditie en geestelijk gestel. Om die reden kun je 6 kilometer na Beekbergen de verkorte (maar minder mooie) route nemen. Het scheelt je 3 kilometer op het totale traject. Het verkorte traject sluit bij de ingang van het Nationaal Park weer aan op de hoofdroute.

De route door het Nationaal Park voert langs het Jachthuis Sint Hubertus. Sint Hubertus is de patroonheilige van de jagers.

Het Jachthuis Sint Hubertus, het voormalige buitenverblijf van het echtpaar Kröller-Müller, is één van de meest iconische gebouwen van Nederland.

Het Jachthuis is ontworpen door de beroemde architect Hendrikus Petrus Berlage (1856-1934). Berlage werkte al voor de Kröllers voordat hij deze omvangrijke opdracht kreeg. De opdracht voor het ontwerpen van het Jachthuis, het object dat de namen Berlage en Kröller-Müller pas echt voorgoed aan elkaar zou verbinden, ontving hij waarschijnlijk begin 1915.

De bouw van Jachthuis Sint Hubertus werd voltooid in 1920. Het echtpaar gebruikte het Jachthuis vanaf dat moment vooral als buitenverblijf. Pas in de laatste fase van hun leven woonden zij er permanent.

Een rondleiding behoort tot de mogelijkheden.

Na het Jachthuis loop je een kilometer lang langs de vijver van het prachtige park.

Het Nationaal Park de Hoge Veluwe

Wil je meer weten over het Nationaal Park de Hoge Veluwe, beluister dan de 4-delige  podcast reeks door Vincent Bijlo en Hein van Beek

https://hogeveluwe.nl/nl/over-het-park/de-hoge-veluwe-podcasts

Direct na het park kom je in het gezellige Veluwse dorpje Otterlo, dat tevens het eindpunt is van deze etappe.

Etappe IV voert je van Otterlo, via de Planken Wambuis, onderlangs Wolfheze, naar het tweede WPF monument; die in Oosterbeek. Het is de laatste etappe op het hoge van de Hoge Veluwe, voordat je in etappe V afdaalt naar de lager gelegen Neder Rijn.

Etappe IV kent weer een prachtig natuurschoon, maar het onderscheid zich in die zin niet van de twee voorgaande etappes. Kernwoorden zijn rust, stilte en natuur. De wandelroute Planken Wambuis loopt door een prachtig en afwisselend natuurgebied. Je wandelt langs heide, stuifzand, gras- en bouwland en door bossen. Onderweg kun je lunchen bij Restaurant Planken Wambuis.

Na een traject van 20 kilometer kom je aan bij het Airborne museum. Dit museum ligt 100 meter van de WPF Oosterbeek; niet voor niets is voor die plek gekozen.

Het Airbornemuseum is gevestigd in het voormalige hotel Hartenstein. In dit hotel was tijdens de slag om Arnhem het hoofdkwartier van de Britse 1e Luchtlandingsdivisie gevestigd.

Ook Hartenstein werd grotendeels verwoest, maar na de oorlog weer opgebouwd. Sinds 1980 is hier het Airborne Museum gevestigd.

Etappe V

In etappe V, de laatste etappe op weg naar Nijmegen, dalen we bij de Westerbouwing af naar de Neder Rijn om ons met het Drielse (voet) veer over te laten zetten naar de overkant.

Een historische plek. Vanaf hier probeerden de Britten na de mislukking van Market Garden de Rijn over te steken om zich bij de troepen in bevrijd zuidelijk Nederland te voegen. Een hachelijke onderneming.

Op 21 september 1944 werden ongeveer 1000 Poolse parachutisten afgeworpen bij Driel. De Polen moesten met het Drielse veer de Nederijn oversteken om de bijna geheel omsingelde Britse luchtlandingstroepen rond hotel Hartenstein (het huidige Airboerne museum) te versterken. Het veer was alleen verdwenen en slechts een klein deel wist tijdens twee nachtelijke oversteekpogingen onder vijandelijk vuur de overkant te bereiken. Uiteindelijk konden door de komst van de Poolse parachutisten de restanten van de 1ste Britse luchtlandingsdivisie uit Oosterbeek worden geëvacueerd.

Wanneer je van het veer af komt en de dijk afloopt, vindt je na 1 kilometer een  gedenkplaats die herinnert aan de inzet en verliezen aan Poolse zijde.

Na de dijk kom je in het land tussen Rijn en Waal. Een verstedelijkt gebied tussen Arnhem en Nijmegen. Toch zul je van die verstedelijking minder merken dan je op het eerste oog zou verwachten.  Midden tussen deze twee steden ligt het uit de kluiten gewassen dorp Elst. Een mooie plek om de inwendige mens te versterken.

Dit gebied was vroeger Romeins gebied. Uit de Romeinse tijd van 50 v. Chr. tot 400 na Chr. zijn verschillende bouwwerken aangetroffen. Fundamenten van twee Romeinse tempels c.q. een hoofdheiligdom van de Bataven zijn aan het licht gekomen onder de Grote of St. Maartenskerk, toen deze in 1944 door het oorlogsgeweld van de Slag om Arnhem werd vernield. Deze tempels behoren tot de grootste die ten noorden van de Alpen zijn gevonden.

De oude Romeinse tempels en de huidige Grote of Sint-Maartenskerk liggen op een heuveltje, gelegen op de splitsing van twee oude rivierarmen van de Rijn.

Na Elst vervolg je de route via Lent naar Nijmegen. Een gebied waar de Waal bepalend is. Prachtig wanneer je vanuit een bosschage de dijk oploopt en de majestueuze Waal aan je voeten ligt.

In de verte zie je de Grote- of Sint Stevenskerk en de Waalbrug al pontificaal boven de horizon uitsteken. Het eind is in zicht. Na een mooi pad over de dijk, waar je de vrachtschepen van en naar Rotterdam – Ruhrgebied ziet varen, passeer je de Waalbrug. Vervolgens langs de kruittoren in het Kronenburgerpark naar het Keizer Karelplein. Daar, aan de overzijde van het plein, vind je de Titus Brandsma Gedachtenis kerk. Het eindpunt van je tocht.

Neem rustig de tijd om het prachtige WPF-monument op het Titushof te bewonderen, maar laat ook al die ingemetselde teksten op je inwerken.

In de kerk is een hoekje ingericht ter nagedachtenis aan Titus Brandsma. Titus staat hier afgebeeld in zijn gevangeniskleding; een mooie plek om hier je WPF-kaarsje aan te steken.

De fietsroute

De fietsroute is 350 kilometer lang en telt, net als de wandelroute, 5 dagtouren met een gemiddelde dagtour-afstand van 70 kilometer. De fietsroute passeert een aantal mooie steden en kent bijzondere bezienswaardigheden die het bezoeken zeker waard zijn. Wanneer je daar tijd voor vrij wilt maken, dan lukt het niet om het traject in 5 dagen af te leggen. Je zult je dagtouren dan moeten inkorten en extra tijd moeten plannen voor je tocht.

Voor wie is de route bijzonder geschikt?

• Voor fietsers die van natuur en rust houden. Daarvoor moet je soms wel van de gebaande wegen.
• Voor fietsers die ‘het onderweg zijn’ belangrijker vinden dan zo snel mogelijk op de eindbestemming aankomen.
• Voor fietsers die niet opzien tegen af en toe een klimmetje

Voel je je aangesproken, lees dan wat je te wachten staat.

Etappe I

De eerste etappe mag wel de kastelenroute genoemd worden, want slingert dwars door de mooie gemeente Bronckhorst met haar talrijke (pseudo)kastelen.

De etappe start bij de World Peace Flame in Hengelo Gld. Vervolgens gaat het in noordoostelijke richting door het buurtschap Linde naar het eerste kasteel op deze route; het Onstein. Het Onstein wordt momenteel bewoond door de eigenaar van de musea More in Gorssel en Ruurlo, de familie Melchers.

Hoewel het Onstein alle kenmerken van een havezate bezit is het dat nooit geweest. Zelfs een kasteel is het niet, ook al noemt men het huis ‘Kasteel Onstein’. Het huidige huis werd in 1613 gebouwd als eenvoudig bakstenen landhuis maar werd in 1925 ingrijpend verbouwd. Het kreeg een ander dak, waarbij de pannen werden vervangen door leistenen en voorzien van klokkentorentjes. De traptoren werd verhoogd tot boven de daklijst. Hierdoor kreeg het oorspronkelijke gebouw een kasteelachtig aanzien. Het huis en omgeving zijn niet toegankelijk voor het publiek.

Na het Onstein fietsen we door naar Huize Medler. De vroegst bekende vermelding komt uit 1483 als Jacob van Hackfort dat jaar eigenaar blijkt. Vermoedelijk werd het Middeleeuwse huis verwoest tijdens de Tachtigjarige Oorlog.

Het huidige huis dateert van rond 1890. Het huis en landgoed is privébezit en niet toegankelijk voor het publiek.

Van het Medler fietsen we door naar Landgoed de Wiersse.

De oudst bekende vermelding stamt uit 1288. De kelders ten noorden en mogelijk het opgaande muurwerk van het oorspronkelijke huis maken deel uit van het huidige huis dat na 1678 herbouwd werd. Uiteindelijk kwam het kasteel in de 18e eeuw in handen van de Van Heeckerens tot en met 1893 toen het huis in bezit kwam van Victor de Stuers, grondlegger van de monumentenbescherming in Nederland. Sinds 2018 beheren Mary Gatacre en haar man Aart Jonkers de Wiersse

De Wiersse staat landelijk bekend om haar tuinen die in het seizoen worden opengesteld voor het publiek.  De tuinen beslaan 300 hectare grond waarvan 16 hectare tuin is omringd door 32 hectare landschapspark. De tuin wordt als De mooiste tuin van Nederland betiteld. Sinds 2007 is het landgoed ingebracht in de Stichting Landgoed de Wiersse, een ‘algemeen nut beogende stichting’.

Zie verder:  https://www.dewiersse.com/geschiedenis/

We vervolgen onze weg naar het dorp Ruurlo.

Ruurlo is een van de twee vestigingsplaatsen van museum More In het museum is een collectie topstukken ondergebracht van de magisch realistisch schilder Karel Willink. Verder zijn er prachtige jurken te bewonderen van Mathilde Willink, de muze van Karel, Amsterdamse societydame en levend kunstwerk.  De excentrieke en kleurrijke jurken van Mathilde zijn ontworpen door de bekende mode-ontwerpster Fong Leng. Mathilde groeide uit tot modekoningin van de stad Amsterdam. In het museum is een groot portret van Mathilde te zien, geschilderd door Karel Willink.  Het museum is gevestigd in kasteel Ruurlo, net iets buiten Ruurlo en (voor kunstliefhebbers) zeker het bezoeken waard.

Na Ruurlo gaat het door de bossen van landgoed Het Zand en de Kruisbergse bossen naar Hoog Keppel. Even voorbij Hoog Keppel steken we de Oude IJssel over en volgen deze kleine rivier naar de fraaie hanzestad Doesburg. In Doesburg voegt de Oude IJssel zich bij haar grote broer de IJssel. Bij deze overgang is een unieke vispassage gemaakt. De vispassage is bijzonder vanwege het grote hoogteverschil, oplopend tot vijf meter, in combinatie met een grote variatie in waterstanden in de Gelderse IJssel. De vispassage zorgt ervoor dat vissen ongehinderd tot ver in Duitsland kunnen zwemmen. Dat is belangrijk omdat vissen dan hun paaigebied kunnen bereiken om zich voort te planten. Je kunt de vissen letterlijk naar boven zien zwemmen in de fraai ingerichte ruimte onder water.

Na Doesburg volgen we de meanderende IJssel tot Olburgen om daarna met het pontje de oversteek te maken naar Dieren. De laatste kilometer is klimmen, ten teken dat het lage rivierendal achter ons ligt.

Etappe II

De tweede etappe voert de fietsers van Dieren naar Beekbergen. We dalen eerst wee af naar de IJssel, steken deze weer over met het pontje en volgen deze prachtige rivier naar Bronckhorst en de hanzesteden Zutphen en Deventer.

Maar eerst komen we in Bronckhorst, het kleinste stadje van Nederland want stadsrechten in 1482. De tijd heeft hier stil gestaan. Het stadje is ontstaan als boerennederzetting bij het voormalige kasteel Bronkhorst, het stamslot van de Heren van Bronckhorst die in de middeleeuwen vooraanstaande edellieden waren. De gemeente Bronckhorst is een ‘kastelengemeente’. Van het kasteel in het stadje Bronkhorst is helaas alleen de heuvel bewaard en zijn enkele kleine restanten te zien. Door een brand in 1633 zijn alle middeleeuwse huizen verwoest; Bronkhorst heeft daarentegen enkele goed gerestaureerde stadsboerderijen. De Hervormde kerk is na de brand hersteld. Een deel van Bronkhorst is aangewezen als rijks beschermd gezicht. De plaats telt 38 rijksmonumenten waaronder een joodse begraafplaats.

Na het bezoek aan het stadje steken we met het pontje de IJssel over en volgen de rivier stroomafwaarts naar Zutphen. De geschiedenis van Zutphen bestrijkt meer dan 1700 jaar. In die tijd is Zutphen uitgegroeid van een Germaanse nederzetting via een belangrijk machtscentrum rond 1000 en een succesvolle handelsstad rond 1300 tot een middelgrote stad anno nu. De stad kreeg stadsrechten aan het einde van de 12e eeuw en trad toe tot de Hanze.

Zutphen kent, evenals  Deventer een rijke historie en voor de toerist is er voldoende te ontdekken.

Wanneer je nog niet genoeg hebt van Middeleeuwse steden, dan kun je je hart ophalen in Deventer. Bij een rondwandeling waan je je in een openluchtmuseum. In het oudste gedeelte, het Bergkwartier, waan je je in een museum. De Brink, het mooiste plein van Nederland, wordt omzoomd door terrassen en nodigen je uit om je vermoeide benen even te strekken. Wanneer je tijd hebt, laat je dan rondleiden door een stadsgids. Hij/zij kan je alles vertellen over Erasmus en de wederdopers. Veel plezier……………

Na Deventer steken we de IJssel over en zoeken de arme zandgronden op van de Veluwe met als eindbestemming voor deze etappe: Beekbergen.

Etappe III

Etappe III brengt ons van Beekbergen naar Otterlo. Eerst op weg naar het leuke Veluwse dorpje Elspeet, waarbij we, via Hoog Soeren, dwars door de Kroondomeinen van Het Loo fietsen. En het tijd wordt om wolven te spotten. In Elspeet vind je nog schaapskooien en de kans dat je een schaapherder met zijn kudde tegenkomt is groot.

Na Elspeet fiets je naar het kerkdorp Garderen. Na de Reformatie, die op de Veluwe werd afgedwongen door een kleine groep fanatieke protestanten, bleef Garderen nog lang trouw aan de Rooms-katholieke kerk. Het dorp was een bedevaartsplaats voor de heilige Gangulphus.

De Veluwetocht vervolgend rijst in een keer, uit het niets, het imposante gebouw van Radio Kootwijk op. Radio Kootwijk is een voormalig zenderpark, dat in de eerste helft van de 20ste eeuw een belangrijke communicatieverbinding vormde tussen Nederland en zijn toenmalige koloniën, met name Nederlands-Indië. Het werd gebouwd vanaf 1918.

Het laatste deel van deze etappe naar Otterlo, fiets je langs het schietterrein, dat al sinds 1899 als zodanig gebruikt wordt door de krijgsmacht.

Eind oktober 1918 ontstonden op de legerplaats de Harskamprellen tegen de slechte economische omstandigheden. Dat vormde de inleiding tot een poging tot revolutie in Nederland die als de Vergissing van Troelstra de geschiedenis in zou gaan.

In 2021 braken in Harskamp opnieuw rellen uit. Hier betrof het de komst van asielzoekers.

Na de Harskamp is het nog een paar kilometer naar het eindpunt: het gezellige toeristische dorpje Otterlo.

Etappe IV

Etappe IV brengt ons naar ons eerste doel op deze tocht: het WPF-monument in Oosterbeek. Maar voor we daar zijn, moet er eerst rond de 70 kilometer weggetrapt worden. We bevinden ons nog steeds op de Veluwe. Na een kilometer of tien, even voor Lunteren, komen we aan bij een uitkijktoren met de naam De Koepel. Hier bevindt zich tevens een sculptuur als aanduiding voor het middelste puntje van Nederland. Dichter bij het centrum van Nederland kun je niet komen.

Na Lunteren gaat het richting Nationaal Park de Utrechtse Heuvelrug met een beklimming van de Amerongse Berg. Na de ‘berg’ dalen we af naar de Neder Rijn. Via Rhenen volgen we de Rijn door het Betuwse land met alle fruitbomen. Hier liep de voormalige grens van het Romeinse rijk: de Limes. Zonder de Romeinen hadden we in de Betuwe nooit fruitbomen gehad. Deze krijgers brachten vanuit Rome de peer en appel (wel onbespoten) mee; fruit dat men in de lage landen niet kende.

We steken de Rijn een paar keer over en stijgen daarna weer richting Oosterbeek naar het eindpunt van deze etappe; het WPF monument bij het Airborne museum.

Etappe V

De laatste etappe brengt ons naar ons einddoel Nijmegen. Deze etappe zou je de dijkenroute kunnen noemen. Maar we beginnen eerst op geaccidenteerd terrein. Vanuit Oosterbeek koersen we in noord-oostelijke richting naar de Posbank. De Posbank is een stenen bank die in 1918 aan de rand van Herikhuizerveld is geplaatst op een hoog punt met zeer fraai uitzicht.

Na de Posbank gaat het naar beneden naar de IJsselvallei. We volgen de IJssel tot de monding van de Rijn. Daarna gaat het hurry-up langs de Rijn naar Pannerden. In Pannerden laten we ons overzetten en fietsen over de Waaldijk naar Nijmegen, naar onze eindbestemming: het WPF monument op het Titushof naast de Gedachteniskerk van Titus Brandsma. In de kerk is een hoekje ingericht voor Titus Brandsma. Titus Brandsma staat hier afgebeeld in gevangeniskleding. Een mooie plek om hier je WPF-kaarje aan te steken.

Stempelplaatsen

in ontwikkeling

Overnachtingsadressen

Tips

Voor wandelaars

Voor wandelaars

Onderstaande paklijst is meer als richtinggevend bedoeld.

Paklijst Rugzak

• Paspoort/IDkaart
• Pelgrimpaspoort
• Mondkapjes
• Telefoon met navigatieapp
• Opladers(s) en kabels
• Powerbank; navigeren met een smartphone vreet energie! en een powerbank is een must.
• Portemonnee met bankpas en contant geld

Kleding in laagjes

• 2 shirts (kort lang)
• 1 shirt lange mouw
• 2 trui(tjes) of blouses
• vest(fleece)
• 2 broeken (eventueel dunne als reserve)
• Jack
• Poncho of regenpak (als vooruitzichten redelijk zijn kan ook paar dunne pocho’s bij de Hema of Action)
• ondergoed(3x)
• 3 paar sokken
• Lichte schoenen voor ‘s- avonds (bijv Crocs of badslippers)
• Soms moet je door hoog gras. Zeker wanneer het regent zijn gamaschen ideaal

• toilletspullen en ehbo(compeet,magnesium …. )

Voor onderweg 

• Flessen water (1fles water en thermoskan met heet water is ook een optie) en beker
• Thermoskan (0.4 lt.) met thee/koffiesticks
• Papierenzakdoekjes of toilletpapier
• Dun handdoekje, spork, zakmes, nootjes, mueslirepen
• Handig is een waterdicht isolatiematje waar je onderweg op kunt zitten. Banken zijn soms schaars.

Eigen risico en eigen verantwoordelijkheid

Gebruiksvoorwaarden: zoals bij elke route die op activite-pour-liberte.nl wordt gepubliceerd, doet je dat op eigen risico als je ervoor kiest om deze route te wandelen of te fietsen. De informatie die wordt gepubliceerd, is alleen bedoeld als hulpmiddel bij het plannen en te gebruiken als inspiratiebron. De initiatiefnemers van activite-pour-liberte.nl zijn op geen enkele manier aansprakelijk voor persoonlijk of aan anderen toegebracht letsel, schade aan persoonlijke eigendommen of dat van anderen of enige ander ongerief dat wandelaars en fietsers overkomt bij het gebruik van een van de routes van activite-pour-liberte.nl

Parkeren en Openbaar Vervoer

In Hengelo Gld zijn voldoende openbare en gratis parkeermogelijkheden. Hengelo Gld is goed te bereiken m.b.v. het openbaar vervoer vanuit Doetinchem en Vorden.

Nijmegen is onderdeel van een uitstekend openbaar vervoernetwerk.

Info over parkeren en bereikbaarheid in de volgende bijlage.

Aanmelden

Wanneer je de route wilt lopen dan wel fietsen, stuur dan een mail naar het secretariaat van het verband Activite-Pour-Liberte

Info@activite-pour-liberte.nl

1. Geef aan of je gaat lopen dan wel fietsen en wanneer je van plan bent om te starten;
2. Je naam en adres;
3. Maak per deelnemer  € 10.-  over op NL47TRIO 0198 1303 25 t.n.v  A.J.G. Brinke en vermeld: aanmelding lopen/fietsen WPF-trail  xx (aantal) deelnemers
4. Nadat het bedrag op de rekening is bijgeschreven, wordt per post een pakketje naar je toe gestuurd met daarin

• Pelgrimspaspoort WPF-Trail
• Logo om aan je fiets dan wel rugzak te knopen
• Twee WPF waxine kaarsje om bij te zetten bij de WPF-monumenten in Oosterbeek en in de Gedachteniskerk van Titus Brandsma in Nijmegen.

• Per mail krijg je vervolgens
  • De GPX-route toegestuurd
  • Wanneer je in het weekend of maandag vertrekt, krijg je het adres waar je je eerste stempel kunt halen.

WPF Paspoort